پژوهشگران نگران توسعه و گسترش سریع باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک هستند. این‌ها باکتری هایی هستند که به آنتی بیوتیک پاسخ نمی‌دهند. دانشمندان نوعی باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک قوی در مناطق دور دست قطب شمال نروژ یافته‌اند که باعث ترس آنها نسبت به آینده‌ی بد درمان های آنتی‌بیوتیکی شده است.
استفاده بیش از حد یا استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها و فرایند های طبیعی باکتری ها باعث شده که بسیاری از نژاد های خطرناک باکتریایی، با ایجاد مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک هایی که پزشکان معمولا برای درمان عفونت های باکتریایی تجویز میکنند، حتی بیش از پیش تحدید کننده شوند.
بر اساس گزارش ها، این باکتری های مقاوم که سوپرباگ(superbug) نامیده می‌شوند هر ساله باعث مرگ هزاران نفر در سراسر اروپا می‌شوند.
پروفسور جنیفر رابرتز از دانشگاه کانزاس در لاورنس، اخیرا گروهی را رهبری کرده که هدف این گروه انجام پژوهشی روی انجماد لایه یخ زده زمین در مناطق دور دست قطب شمال نروژ بود.
هدف این گروه فهمیدن چگونگی اثر گاز متان آزاد شده از این یخ های آبشده بر روی تغییرات آب و هوایی در سطح جهانی بود.
وقتی پژوهشگران در حال بررسی نمونه خاک ناحیه ای از سوالبارد نروژ بودند، گروهی از سوپرباگ ها را پیدا کردند که انتظار نمی‌رفت آنجا زندگی کنند. این مسئله پژوهشگران را متعجب کرد و برای آن ها هشدار دهنده بود.
پروفسور رابرتز می‌گوید:
این پژوهش موقعیت خوبی را برای بررسی نمونه خاک برای ژنهای انتی بیوتیک ها با این فرضیه که سوالبارد یک مکان دوردست و غیر قابل دسترسی است فراهم آورد. ما نتوانستیم مدرکی برای اثبات وجود این ژنها پیدا کنیم. در عوض چیزهای دیگری پیدا کردیم برای مثال ژن سوپرباگ های مقاوم به آنتی بیوتیک مانند ژن دهلی نو اولین بار در هند پیدا شد. این مسئله بسیار تعجب آور بود زیرا ژن هایی که پیدا کردیم زمان خیلی کوتاهی برای جا به جایی از هند به قطب شمال را داشتند و فقط چند سال پس از کشف شدن در هند ما آن ها را در قطب شمال پیدا کردیم.
پژوهشگران یافته های خود را در مجله‌ی Environment International منتشر کردند.
بیشتر بخوانید:کشته شدن باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک
احتمال دخیل بودن زباله های انسانی
پژوهشگران ۴۰ نمونه خاک را از ۸ منطقه مختلف در سوالبارد، بررسی کردند. نتیجه توالی یابی DNA که آنها انجام دادند، وجود ۱۳۱ ژن مقاوم به آنتی بیوتیک را نشان میدهد.
یکی از این ژن هایی که پژوهشگران در خاک قطب شمال یافتند آنها را بسیار شگفت زده کرد. این ژن blaNDM-1 است که دانشمندان آن را اولین بار در سال ۲۰۰۷ در دهلی نو هند پیدا کردند.
blaNDM-1 در باکتری هاباعث ایجاد مقاومت به آنتی بیوتیک های کرباپنم (carbapenem) میشود. کارباپنم ها مجموعه‌ای از دارو ها هستند که پزشکان فقط برای درمان عفونت هایی تجویز میکنند که به آنتی بیوتیک های دیگر جواب نمی‌دهند.
سوالی که در این کشف ایجاد می شود این است که چگونه این سوپرباگ ها توانستند به این منطقه دوردست قطب شمال برسند؟ فرضیه رابرتس و همکاران این است که چندین راه مختلف وجود دارد که نژاد های مقاوم آنتی بیوتیک توانسته‌اند از طریق آنها به همچنین راه دوری نفوذ کنند.
پروفسور رابرتز می‌گویند: « آنها احتمالا از پاتوژنهای منشأ گرفته اند که ین بار در معرض آنتی‌بیوتیک‌های مختلف قرار گرفته اند. از این طریق است که این نژادهای حاد مقاوم و انتی بیوتیک ایجاد می شوند.برخی از مکان هایی که در آن ها ژن نژاد دهلی نو پیدا شده‌اند از پایگاه های اصلی تحقیقاتی خیلی دور نبودند در نتیجه احتمال میرود که زباله های انسانی در این مسئله دخیل هستند.»
پژوهشگران همچنین به دو مسیر دیگر اشاره میکنند که ممکن است گونه های مقاوم از طریق آن ها مهاجرت کرده باشند. اولین مسیر میتواند از طریق کلنی پرنده ها باشد. که در محل هایی که پژوهشگران بیشترین تمرکز ژن ها را بررسی کردند وجود داشتند. دومین مسیر میتواند از طریق جا به جایی حیوانات کوچک باشد. مانند روباه ها که می‌توانند باگ هارا از طریق چاه های آبی که با پرنده ها به صورت مشترک استفاده میکنند، جا به جا کنند.
بیشتر بخوانید:آنتی بیوتیک و درمان سرطان پوست!
سوپرباگ ها هم بومی هستند هم مهاجر
پژوهشگران با مشکل دیگری رو به رو شدند. آنها میخواستند بدانند کدام یک از ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک بومی بودند و کدام یک از قسمت های دیگر جهان به قطب شمال مهاجرت کردند.
پروفسور رابرتز می‌گوید: «از آنجایی که مهاجرت این ژن ها مسئله‌ای به این مهمی است سوال بعدی که به وجود می‌آید این است که آیا این ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک، بومی هستند یا از جای دیگر مهاجرت کرده‌اند؟»
پژوهشگران معیاری را برای شناسایی ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک بومی شناسایی کردند، بنابراین آنها می‌توانند بومی ها را از آنهایی که از جای دیگری به این ناحیه رسیده اند جدا کنند.
رابرتز توضیح میدهد:
ما این کار را با نگاه انداختن به مواد مغذی موجود در خاک انجام دادیم که در خاک های قطب شمال خیلی خیلی کم هستند. ما قادر بودیم تا ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک را با چیزی مرتبط سازیم که به نظر می‌رسد یک منبع جدید از فسفات ها باشد که از خارج آمده است. محتمل ترین منبع فسفات مدفوع است. چه در فاضلاب انسانی یا َگووانو پرندگان که محتمل تر است.
بیشتر بخوانید:مبارزه با باکتری های مقاوم در برابر داروها با آنتی بیوتیک های جدید
پژوهشگران معتقدند که مقداری از ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک،از طریق فرآيندی به نام انتقال ژن جانبی از یک باکتری به باکتری دیگر منتقل میشود.
وقتی باکتری ها می‌میرند، محتوی ژنتیکی خود را در محیط آزاد میکنند، که به این معنی است که باکتری دیگر میتواند ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک را برای خود بردارد.
گروه تحقیقاتی اخطار میدهد که کشف مقاومت به آنتی بیوتیک های چند دارویی در مناطق دور دست قطب شمال به این معنی است که پدیده‌ی سوپرباگ ها به معنای واقعی به مسئله‌ای جهانی تبدیل شده و میتواند تهدیدی ناگهانی و جدی باشد.
پروفسور رابرتز می‌گوید:
ما هر دو ژن بومی و مهاجر مقاوم به آنتی بیوتیک را در قطب شمال پیدا کردیم. نگرانی اینجاست که با گسترش مقاومت در این چارچوب ممکن است به زمان پیش از آنتی بیوتیک ها نزدیک شویم و دیگر هیچ یک از آنتی بیوتیک های ما کار نکنند زیرا پاتوژن هایی که در حال مبارزه با آن ها هستیم ژن مقاومت را از طریق تکامل و یا انتقال جانبی، به دست آورده‌اند.
این مسئله برای ما انسان ها ضروری است که شروع به فکر کردن راجع به مدیریت سیستم آب و استفاده از آنتی بیوتیک ها که مسائلی جهانی هستند، بکنیم. و شروع به کاهش دادن و کنترل کردن برخی از شیوع بکنیم که در حال حاضر به خوبی کنترل نمی‌شوند.
